વિંગ કમાન્ડર વ્યોમિકા સિંહ: ભારતીય વાયુસેનામાં એક સન્માનિત હેલિકોપ્ટર પાઇલટ

વિંગ કમાન્ડર વ્યોમિકા સિંહ ભારતીય વાયુસેના (IAF) માં એક અધિકારી છે, જે ફ્લાઈંગ બ્રાન્ચમાં હેલિકોપ્ટર પાઈલટ તરીકે સેવા આપે છે. તેમણે 2025 માં ઓપરેશન સિંદૂર માટે મીડિયા બ્રીફિંગનું સહ-નેતૃત્વ કર્યું હતું, જે પહેલગામ આતંકવાદી હુમલા પછી પાકિસ્તાન અને પાકિસ્તાન-અધિકૃત કાશ્મીર (PoK) માં આતંકવાદી માળખાને લક્ષ્ય બનાવતું લશ્કરી ઓપરેશન હતું.

વ્યોમિકા સિંહનો જન્મ ભારતમાં થયો હતો, પરંતુ તેમની ચોક્કસ જન્મ તારીખ અને સ્થળ જાહેરમાં જાહેર કરવામાં આવ્યું નથી. તેમનું નામ, જેનો અર્થ "આકાશમાં રહેતી" અથવા "આકાશની પુત્રી" થાય છે, તે તેમની પાઇલટ કારકિર્દી સાથે સુસંગત છે. તેમણે શાળા અને કોલેજના વર્ષો દરમિયાન રાષ્ટ્રીય કેડેટ કોર્પ્સ (NCC) માં ભાગ લીધો હતો.

સિંહે એક અજ્ઞાત સંસ્થામાંથી એન્જિનિયરિંગમાં સ્નાતકની ડિગ્રી મેળવી છે. IAF માં કમિશન મેળવતા પહેલા તેમણે હૈદરાબાદના ડુંડીગલમાં એરફોર્સ એકેડેમીમાં તાલીમ પૂર્ણ કરી હતી.

સિંહને ૧૮ ડિસેમ્બર ૨૦૦૪ના રોજ ભારતીય વાયુસેનાની ફ્લાઈંગ બ્રાન્ચમાં હેલિકોપ્ટર પાઈલટ તરીકે કમિશન આપવામાં આવ્યું હતું. તેમણે ૨,૫૦૦ થી વધુ ઉડાન કલાકો એકઠા કર્યા છે, જમ્મુ અને કાશ્મીર અને ઉત્તરપૂર્વ ભારત જેવા ભૂપ્રદેશોમાં ચેતક અને ચિત્તા હેલિકોપ્ટર ચલાવ્યા છે. તેમના શરૂઆતના કાર્યોમાં જાસૂસી, સૈન્ય પરિવહન અને બચાવ મિશનનો સમાવેશ થતો હતો. નવેમ્બર ૨૦૨૦માં, તેમણે અરુણાચલ પ્રદેશમાં બચાવ મિશનનું નેતૃત્વ કર્યું, દૂરના વિસ્તારોમાં હવાઈ સહાય પૂરી પાડી.

૧૮ ડિસેમ્બર ૨૦૧૯ના રોજ, સિંહને ફ્લાઈંગ બ્રાન્ચમાં કાયમી કમિશન મળ્યું, જેનાથી તેઓ લાંબા ગાળાની ક્ષમતામાં સેવા આપી શક્યા.

કર્નલ સોફિયા કુરેશી: ભારતીય સેનામાં એક વરિષ્ઠ અધિકારી

૨૦૨૧ માં, સિંહે ભારતની આઝાદીના ૭૫ વર્ષ નિમિત્તે આઝાદી કા અમૃત મહોત્સવ ઉજવણીના ભાગ રૂપે, હિમાચલ પ્રદેશમાં માઉન્ટ મણિરંગ (૨૧,૬૨૫ ફૂટ) પર ત્રિ-સેવાઓની મહિલા પર્વતારોહણ અભિયાનમાં ભાગ લીધો હતો. આ અભિયાનને વાયુસેનાના વડા દ્વારા માન્યતા આપવામાં આવી હતી.

૭ મે ૨૦૨૫ ના રોજ, સિંહે નવી દિલ્હીમાં કર્નલ સોફિયા કુરેશી અને વિદેશ સચિવ વિક્રમ મિસ્ત્રી સાથે મીડિયા બ્રીફિંગનું સહ-નેતૃત્વ કર્યું, જેમાં ઓપરેશન સિંદૂરની વિગતો આપવામાં આવી. ૨૨ એપ્રિલ ૨૦૨૫ ના રોજ પહલગામ આતંકવાદી હુમલાના જવાબમાં, રાત્રે ૧:૦૫ થી ૧:૩૦ વાગ્યાની વચ્ચે હાથ ધરવામાં આવેલા આ ઓપરેશનમાં પાકિસ્તાન અને પીઓકેમાં નવ આતંકવાદી કેમ્પોને નિશાન બનાવવામાં આવ્યા હતા, જેમાં ૨૬ લોકો માર્યા ગયા હતા. સિંહે જણાવ્યું હતું કે આ હુમલાઓમાં નાગરિક જાનહાનિ ટાળવા માટે "વિશિષ્ટ ટેકનોલોજી હથિયારો"નો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો અને તમામ નવ કેમ્પોના વિનાશની પુષ્ટિ કરી હતી. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે કોઈપણ પાકિસ્તાની લશ્કરી સ્થાપનોને નિશાન બનાવવામાં આવી નથી.

સિંઘ તેમના પરિવારમાં સશસ્ત્ર દળોમાં જોડાનાર પ્રથમ વ્યક્તિ હતી. ઇન્ડિયા ટુડે સાથેની એક મુલાકાતમાં, તેમના માતાપિતા શ્રી આર.એસ.નિમ અને શ્રીમતી કરુણા સિંઘે જણાવ્યું હતું કે તેમના લગ્ન ભારતીય વાયુસેનામાં એક અધિકારી સાથે થયા છે. તેમણે નવી દિલ્હીમાં એન્થોની સ્કૂલ- હૌઝ ખાસમાં અભ્યાસ કર્યો છે. તેમના બે ભાઈ-બહેન છે - ભૂમિકા સિંઘ અને નિર્મલિકા સિંઘ. તેમની મોટી બહેન ભૂમિકા સિંઘ યુકેમાં વૈજ્ઞાનિક છે. તેમના માતાપિતા નિવૃત્ત શિક્ષકો છે. તેમના પિતા વનસ્પતિશાસ્ત્રના શિક્ષક હતા. માઉન્ટ મણિરંગ અભિયાનમાં તેમનો ભાગ પર્વતારોહણમાં રસ દર્શાવે છે.